Ra đời ngày 22/12/1944, đến nay, Quân đội Nhân dân Việt Nam (QĐND) vừa tròn 80 năm. Nhìn lại chặng đường đã đi qua, Quân đội ta đã làm nên những chiến tích huy hoàng, hết sức to lớn và vẻ vang trong lịch sử. Là nòng cốt của lực lượng vũ trang, được Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức, giáo dục, rèn luyện, dưới sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối của Đảng cộng sản Việt Nam, Quân đội Nhân dân Việt Nam trong bất kỳ mọi hoàn cảnh, điều kiện, luôn là lực lượng chính trị tin cậy, đặc biệt quan trọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta.
1. Quân đội Nhân dân Việt Nam - Quân đội anh hùng của dân tộc anh hùng, đội quân làm nên những chiến công lẫy lừng trong lịch sử
Trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, QĐND Việt Nam luôn là lực lượng nòng cốt cùng toàn Đảng, toàn dân lập nên những chiến công hiển hách, vinh quang trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc cũng như có những đóng góp hết sức to lớn trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Trong phong trào cách mạng 1930-1931, đỉnh cao là Xô viết Nghệ Tĩnh, từ lực lượng khởi nghĩa của công nông, Đội tự vệ công nông (Tự vệ Đỏ) đã ra đời, tiếp theo đó, hàng loạt tổ chức vũ trang lần lượt được thành lập, như: Đội du kích Bắc Sơn (1940), các đội du kích ở Nam Kỳ (1940), Cứu quốc quân (1941)… Đó là những tổ chức tiền đề đầu tiên của lực lượng vũ trang cách mạng nước ta. Ngày 22/12/1944, tại khu rừng giữa hai tổng Hoàng Hoa Thám và Trần Hưng Đạo thuộc châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân - tiền thân của QĐND Việt Nam được thành lập theo Chỉ thị của Lãnh tụ Hồ Chí Minh. Đồng chí Võ Nguyên Giáp được uỷ nhiệm tổ chức, thành lập, lãnh đạo, chỉ huy Đội với quân số ban đầu chỉ có vẻn vẹn 34 người. Ngay sau khi thành lập, ngày 25 và 26 tháng 12 năm 1944, Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân đã dũng cảm, táo bạo, đột nhập vào đồn Phai Khắt và đồn Nà Ngần tiêu diệt hai tên đồn trưởng, bắt hết binh lính, tịch thu toàn bộ vũ khí, quân trang, quân dụng. Chiến thắng Phai Khắt và Nà Ngần đã mở đầu cho truyền thống và tinh thần chiến đấu quả cảm, mưu trí, quyết thắng của Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Tháng 4/1945, Hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kỳ của Đảng đã quyết định hợp nhất các tổ chức vũ trang cách mạng trên cả nước thành Việt Nam giải phóng quân. Mới chưa đầy một năm sau ngày thành lập, QĐND đã cùng toàn dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng, làm nên cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 vĩ đại, lập nên nước Việt Nam dân chủ cộng hòa - Nhà nước công nông đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á. Sau khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, Việt Nam giải phóng quân được đổi tên thành Vệ quốc đoàn, rồi Quân đội quốc gia Việt Nam (1946), từ năm 1950 được gọi là QĐND Việt Nam.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, dù hoàn cảnh thiếu thốn mọi thứ và điều kiện chiến đấu hết sức gian khổ, Quân đội ta luôn nêu cao tinh thần quyết chiến, quyết thắng, thực hiện nhiều chiến dịch như: Việt Bắc năm 1947; chiến dịch Biên giới năm 1950, Hòa Bình năm 1951, Tây Bắc năm 1952, Thượng Lào năm 1953…Cụ thể như trong chiến dịch Việt Bắc 1947, chỉ trong vòng 2 tháng, quân ta đã loại khỏi vòng chiến đấu hơn 7.000 tên địch. Đây là chiến dịch phản công quy mô đầu tiên giành thắng lợi có ý nghĩa chiến lược của quân ta, đánh bại cuộc tiến công quy mô lớn và làm phá sản chiến lược “đánh nhanh, thắng nhanh" của thực dân Pháp. Hay như trong chiến dịch Biên Giới năm 1950, với việc tiêu diệt hơn 8.000 quân địch, giải phóng được vùng biên giới rộng lớn Cao Bằng - Lạng Sơn, Quân đội ta đã phá vỡ thế bao vây của địch, tạo sự chủ động trên chiến trường, mở đà cho những chiến thắng vang dội tiếp theo. Qua các chiến dịch lớn nhỏ, Quân đội ta càng thêm tiến bộ, có thêm nhiều kinh nghiệm chiến đấu, hoàn thiện hơn về kỹ thuật, khả năng tác chiến liên hoàn, trường kỳ.
Đặc biệt, đến Chiến dịch Điện Biên Phủ (13/3 - 7/5/1954), quân đội ta đã giành thắng lợi to lớn, loại khỏi vòng chiến đấu 16.200 quân giặc, bắn rơi và phá huỷ 62 máy bay, thu toàn bộ vũ khí, kho tàng, cơ sở vật chất kỹ thuật của địch; đã buộc thực dân Pháp phải ngồi vào bàn đàm phán, ký kết Hiệp định Geneve. Chiến dịch Điện Biên Phủ là đỉnh cao của nghệ thuật quân sự Việt Nam trong kháng chiến chống thực dân Pháp, đồng thời là minh chứng cho sự phát triển vượt bậc của quân đội ta sau 10 năm thành lập và chiến đấu, đập tan ách thống trị của chủ nghĩa thực dân kiểu cũ, đưa miền Bắc tiến lên Chủ nghĩa xã hội, trở thành hậu phương vững chắc để tiến hành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam.
Thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ, đương đầu với đội quân của đế quốc có tiềm lực kinh tế, quân sự hùng mạnh hàng đầu thế giới, được trang bị đầy đủ các loại thiết bị vũ khí tối tân nhất, hiện đại nhất, quân đội ta đã mưu trí và ngoan cường chiến đấu, lần lượt đánh thắng các chiến lược: “Chiến tranh đặc biệt"; “Chiến tranh cục bộ"; “Việt Nam hóa chiến tranh", giành nhiều thắng lợi trên chiến trường miền Nam, từ các chiến thắng như: Ấp Bắc, Bình Giã, Đồng Xoài, Ba Gia, Núi Thành, Vạn Tường, Mậu Thân 1968… cho đến cuộc Tổng tiến công và nổi dậy năm 1975. Trong đó, đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, đã giải phóng hoàn toàn miền Nam, kết thúc thắng lợi 21 năm trường kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước; hoàn thành vẻ vang sự nghiệp giải phóng dân tộc, non sông thu về một mối, đưa cả nước bước vào kỷ nguyên độc lập, tự do, xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Sau đại thắng mùa Xuân 1975, Quân đội ta lại phải tiếp tục tiến hành cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc. Trước hành động xâm lược ngang ngược của quân độc tài Pôn Pốt và đáp lời kêu gọi khẩn thiết của Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia, Quân tình nguyện Việt Nam cùng với lực lượng vũ trang cách mạng Campuchia đã thực hiện cuộc phản công đánh đổ chế độ diệt chủng Pôn Pốt, giải phóng thủ đô PhnômPênh vào ngày 07/01/1979, tiến tới giải phóng toàn bộ đất nước Campuchia. Trong 10 năm (1979 - 1989), Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam đã phát huy tinh thần quốc tế cao cả và trong sáng, cùng quân dân Campuchia quét sạch tàn quân, củng cố chính quyền cách mạng, xây dựng lực lượng vũ trang, giúp hồi sinh nước bạn.
Cũng đầu năm 1979 (17/2/1979), quân và dân ta lại tiếp tục anh dũng chiến đấu, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới, bảo vệ lãnh thổ phía Bắc của Tổ quốc. Đối mặt với sự tấn công từ bên kia Trung Quốc với quân số khổng lồ lên tới 60 vạn người cùng hàng nghìn xe tăng và pháo hạng nặng, quân ta chỉ có lực lượng công an vũ trang, dân quân địa phương và 07 sư đoàn với tổng số quân chỉ khoảng bảy vạn người. Tương quan lực lượng, vũ khí trang bị giữa hai bên rõ ràng là chênh lệch rất lớn. Thế nhưng, với tinh thần chiến đấu kiên cường, quả cảm và oanh liệt, quân dân ta đã chặn đứng bước tiến của quân thù. Thiệt hại nặng nề trên chiến trường, bị dư luận thế giới lên án, Trung Quốc buộc phải rút quân vào ngày 06/3/1979.
Thắng lợi trong chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam 1978 và cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979 có ý nghĩa lịch sử rất to lớn. Việt Nam đã bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, tạo môi trường hòa bình để phát triển đất nước. Hai cuộc chiến tranh biên giới chính nghĩa thêm một lần nữa khẳng định ý chí quật cường, bản lĩnh trí tuệ, sức mạnh bền bỉ và nghệ thuật quân sự của Quân đội nhân dân Việt Nam, luôn quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thử thách, dũng cảm chiến đấu và và sẵn sàng hi sinh để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước.
2. Quân đội Nhân dân Việt Nam với những trách nhiệm vinh quang thời kỳ cách mạng mới, tiếp tục và mãi mãi là lực lượng chính trị tin cậy bền vững của Đảng, Nhà nước và Nhân dân
Trước yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, không chỉ hoàn thành tốt chức năng “đội quân chiến đấu", gìn giữ, bảo vệ đất nước mà dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quân đội ta còn tham gia vào nhiều hoạt động quan trọng khác như tham gia sản xuất, tiên phong trên mặt trận kinh tế; góp phần giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn xã hội; là lực lượng nòng cốt trong các hoạt động cứu trợ, cứu nạn cũng như tích cực tham gia thực hiện nhiệm vụ bảo vệ hòa bình trên thế giới, đóng góp to lớn vào thành tựu chung của đất nước.
Trên mặt trận kinh tế, thực hiện chủ trương kết hợp kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế của Đảng, những năm qua, các đơn vị kinh tế, doanh nghiệp Quân đội đã phát huy tiềm năng, thế mạnh, tham gia có hiệu quả vào xây dựng, phát triển kinh tế đất nước, gắn với thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, đảm bảo vừa đầu tư, phát triển sản xuất, vừa phân bố lại dân cư, giúp dân an cư, tạo thế bố trí quốc phòng ở các địa bàn chiến lược, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Các Tập đoàn, Tổng công ty thuộc Quân đội hoạt động khá hiệu quả trên nhiều lĩnh vực khác nhau: từ viễn thông, logistics, cơ khí, trồng trọt cho đến xây dựng - bất động sản, có nhiều đóng góp lớn cho nền kinh tế. Một số doanh nghiệp có thể kể đến như Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn thuộc Binh đoàn 12, Tổng công ty 36, Tổng công ty 319, Tổng công ty xây dựng Lũng lô, Tổng công ty Thành An, Tổng công ty Sông Thu, Tổng công ty Ba Son,… Họ đã gây dựng hình ảnh và độ uy tín với các dự án bất động sản và hạ tầng giao thông, đặc biệt là các dự án BOT và mở rộng quốc lộ; góp mặt trong nhiều công trình trọng điểm như Nhà ga T1 Sân bay Nội Bài, các dự án y tế, bệnh viện lớn cùng các dự án xây lắp các công trình thủy điện và lĩnh vực đóng tàu như tàu công trình, tàu tuần tra quốc phòng và tàu đa năng xử lý các sự cố trên biển… Riêng với tài chính, Ngân hàng Quân đội - MB bank cũng thuộc top một trong những ngân hàng lớn nhất hiện nay và được xét trong nhóm những ông lớn của thị trường.
Trên lĩnh vực an ninh, trật tự xã hội, Quân đội đã chủ động phối hợp với Công an nhân dân thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, đảm bảo an toàn xã hội trên phạm vi cả nước, nhất là ở địa bàn trọng điểm về quốc phòng – an ninh trong nội địa và vùng biên giới, biển, đảo; góp phần tạo môi trường an toàn, bình yên, ổn định cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Trên tuyến biên giới, Bộ đội Biên phòng phối hợp với Công an và các lực lượng liên quan làm tốt công tác quản lý vùng biên, đấu tranh ngăn chặn các loại tội phạm, xây dựng biên giới nước ta với các nước láng giềng hòa bình, ổn định, hợp tác cùng phát triển. Các đơn vị Quân đội đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương và các tổ chức hữu quan tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành nghiêm các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đẩy mạnh công tác dân vận, tích cực tham gia các phong trào ý nghĩa, thiết thực như các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa", “Uống nước nhớ nguồn", “Mái ấm tình thương", "1000 đồng học phí cho em"… góp phần đảm bảo an sinh xã hội, thắt chặt thêm tình cảm quân dân gắn bó mật thiết.
Đặc biệt, Quân đội là lực lượng nòng cốt, đi đầu trong các hoạt động phòng chống lụt bão, dịch bệnh, cháy nổ, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn… Thời gian qua, dịch bệnh và thiên tai liên tiếp hoành hành, các chiến sỹ Quân đội là những người tiên phong trong “cuộc chiến không khói súng" nhưng cũng đầy khắc nghiệt và đầy mất mát, đau thương này. Thời kỳ đại dịch Covid-19 diễn ra, Bộ Quốc phòng thực hiện nhiều giải pháp chống dịch hiệu quả; đóng góp hàng trăm tỉ đồng vào quỹ mua vaccine phòng chống Covid theo lời kêu gọi của Đảng, Nhà nước. Nhiều đơn vị Quân đội đã tích cực lao động, tăng gia sản xuất cùng chung tay hỗ trợ, giúp đỡ bà con, đồng bào có hoàn cảnh khó khăn, các gia đình diện chính sách bị tác động bởi dịch bệnh gây ra. Cùng với cả hệ thống chính trị, với quan điểm “không để ai bị bỏ lại phía sau", “chống dịch như chống giặc", Quân đội là lực lượng xung kích, xông pha trên tuyến đầu trận địa, không quản ngại khó khăn, không nề hà gian khổ; triển khai các nhiệm vụ kiểm soát; thành lập các khu cách ly tập trung, bệnh viện dã chiến; vận chuyển vaccine, thuốc men, đảm bảo hậu cần, an sinh cho nhân dân... Khi thiên tai mưa bão, lũ lụt, sạt lở đất đai xảy đến, ở nơi đầu sóng ngọn gió, những nơi nguy hiểm vô cùng vẫn lại là các chiến sỹ QĐND dầm mình trong mưa giông bão tố để cứu trợ, cứu nạn. Hàng trăm ngàn người dân cùng các phương tiện, vật dụng, vật nuôi… đã được các anh bộ đội đưa đến nơi tránh trú an toàn, hàng nghìn tàu thuyền đã được lai dắt vào bờ, thoát khỏi vùng nguy hiểm, hàng trăm chiến sỹ bất kể đêm ngày đã lao mình vào công cuộc tìm kiếm cứu nạn, hỗ trợ đồng bào Nhân dân…Thậm chí, đã có nhiều chiến sỹ hi sinh, anh dũng nằm xuống khi đang làm nhiệm vụ như những vụ việc thời gian vừa qua đã càng tô đậm thêm phẩm chất cao quý của bộ đội cụ Hồ, làm tươi thắm hơn hình ảnh của QĐND Việt Nam.
Không chỉ trọn vẹn trách nhiệm và nghĩa tình với đồng bào, Quân đội ta đã và đang thực hiện tốt nhiệm vụ quốc tế cao cả, luôn sát cánh cùng nhân dân, quân đội các nước giải quyết các vấn đề chung của thế giới hiện nay như các vấn đề an ninh phi truyền thống, khủng bố, thiên tai, dịch bệnh... Hình ảnh những cán bộ, chiến sĩ QĐND Việt Nam với biểu tượng cờ đỏ sao vàng đặc trưng in trên áo không quản ngại khó khăn, xa xôi, hiểm nguy, vất vả, sẵn sàng lên đường làm nhiệm vụ gìn giữ hòa bình của Liên Hợp quốc; tham gia cứu nạn, khắc phục hậu quả thảm họa động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ; tham gia hỗ trợ nhân đạo, khám chữa bệnh, giúp đỡ các nước Châu Phi phát triển nông nghiệp…trong thời gian gần đây đã góp phần lan tỏa mạnh mẽ hình ảnh tốt đẹp, bản chất nhân văn của Nhà nước Việt Nam; khẳng định vai trò của Quân đội nhân dân Việt Nam trong thời kỳ cách mạng mới và góp phần quan trọng trong việc nâng cao vị thế đất nước trên trường quốc tế.
Như vậy, có thể thấy, trên rất nhiều lĩnh vực, QĐND Việt Nam đã có những đóng góp hết sức to lớn và quan trọng. Hiện nay và thời gian tới, tình hình trong nước, khu vực và thế giới vẫn tiếp tục có những diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ, thách thức, nhiều khó khăn khôn lường. Tình hình đó đã đặt nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc sẽ có những yêu cầu mới cao hơn, vì thế lực lượng Quân đội cũng sẽ phải gánh vác nhiều trọng trách nặng nề, cao cả hơn. Nhưng chắc chắn, dù trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào thì Quân đội Nhân dân Việt Nam vẫn luôn mưu trí và dũng cảm, nêu cao quyết tâm và bản lĩnh của “bộ đội cụ Hồ", thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước, Nhân dân giao phó. QĐND Việt Nam mãi mãi là lực lượng chính trị nòng cốt quan trọng, tin cậy bền vững của Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam./.